Туберкулез (Tuberculosis) — жануарлар мен адамдардың барлық түрлерiнiң жұқпалы, созылмалы ауруы, әртүрлi органдарда казеозды некрозға және кальцификацияға ұшырайтын ерекше түйiндердiң пайда болуымен сипатталады.

Туберкулез мал шаруашылығына үлкен экономикалық зиян келтiредi, бұл өнiмдiлiктiң төмендеуiмен, мерзiмiнен бұрын қабылданбаумен және жануарларды союға тапсырумен, ұзақ және қымбат эпизоотияға қарсы шаралармен және басқа да материалдық шығындармен байланысты.Үй және жабайы жануарлардың 55-тен астам түрi және құстардың 25-ке жуық түрi туберкулезге бейiм. Iрi қара мал мен шошқалар, аң терiсiнен — күзен, құстардан — тауықтар өте сезiмтал. Туберкулезбен ешкiлер, иттер, құстардан үйректер мен қаздар ауырады. Қой, жылқы, мысық өте сирек ауырады. Туберкулездегi инфекцияның негiзгi көзi ауру жануарлар болып табылады. Олар бактерияларды нәжiспен, қақырықпен, сүтпен, ал несеп — жыныс жолдарының зақымдануымен-шәуетпен шығарады. Өкпе туберкулезi бар iрi қара малда 1 г қақырықта 100 000-ға дейiн туберкулез бактериялары болуы мүмкiн. Жөтел кезiнде қақырықтың бiр бөлiгi ауаға шашырайды, ал бiр бөлiгiн Жануарлар жұтып, нәжiспен сыртқа шығады. Туберкулезбен ауыратын сиыр күнiне орта есеппен 37 миллион туберкулез бактериясын шығаруға қабiлеттi. Туберкулезбен ауыратын жануарлардың бөлiнуi қоршаған ортаны жұқтырады: Үй-жайлар, аулалар, жайылымдар, суару орындары.